Każdy Rodzic chciałby, aby Jego pociechy wyrosły na ludzi dobrych, uczciwych, wrażliwych, które będą żyły w świecie, którym kierują wartości i szacunek dla każdego człowieka. Pomimo, iż zestaw wartości jakie wyznają ludzie może się różnić- w końcu nie znajdziemy chyba na świecie osób o identycznych poglądach, z takim samym podejściem do każdej kwestii, to w jednym na pewno jesteśmy zgodni – warto wprowadzać dzieciaki w świat wartości. Nie bez powodu ktoś stworzył kiedyś powiedzenie „Czym skorupka za młodu…”, i choć jesteśmy już świadomi tego, że nie ma nawyków, których nie można zmienić i jest wiele sposobów na pracę nad sobą, to budowanie świata wartości i wrażliwości moralnej dziecka od najmłodszych lat to zdecydowanie lepszy pomysł.
Świat wartości ma wiele składowych- obok wartości niematerialnych, np. duchowych, religijnych, witalnych mamy też miejsce na wartości materialne. To od nas – dorosłych, a przede wszystkim Was- Rodziców, zależy jaka będzie ich hierarchia w życiu Waszego dziecka, przynajmniej zanim osiągnie dorosłość. Religia czy wartości materialne są bardzo indywidualnymi kwestiami, w artykule skupimy się na tym, jak pokazać dziecku wartości uniwersalne, którymi warto się kierować niezależnie od zamożności czy wiary, którą wyznajemy. Najważniejszymi, a zarazem najbardziej uniwersalnymi są miłość, przyjaźń, mądrość, wolność, szacunek, uczciwość, empatia, szczerość, sprawiedliwość, odpowiedzialność, odwaga, czy piękno i szczęście.
Wprowadzenie w świat wartości małego człowieka to wielkie wyzwanie, trudny obowiązek, ale też ogromny przywilej. Każde Wasze zachowanie, słowo, opinia buduje świat wartości dziecka- maluchy niczym lustro odbijają to, jakie wartości my im pokazujemy, szczególnie swoim zachowaniem, w praktyce. Co więcej, jasne komunikaty związane z zasadami i wartościami jakie wyznajecie wspólnie w Waszej rodzinie budują w dziecku poczucie bezpieczeństwa, porządkują jego świat i ułatwiają funkcjonowanie. Dziecko, u którego Rodzicom uda się zbudować hierarchię zasad i wartości będzie w przyszłości mniej podatne na wpływ wszechobecnego szumu medialnego, grup rówieśniczych, czy przypadkowych impulsów, na które natknie się podczas codziennego funkcjonowania w szkole, przedszkolu czy poza nimi. Dzięki temu zyskuje pewność siebie, swoich przekonań, ma większe poczucie własnej wartości i potrafi walczyć o swoje przekonania i własne dobro, bezpieczeństwo czy komfort. Jak więc to zrobić dobrze?
1. Zawsze mówcie dzieciom, co jest dla Was ważne. Rozmawiajcie o swoich przekonaniach ( dostosowując oczywiście treści do wieku dziecka). Nie bójcie się opowiedzieć dlaczego jego kłamstwo tak bardzo Was skrzywdziło, nie wstydźcie się powiedzieć partnerowi głośno, przy dziecku, że go kochacie- takie zachowanie zaowocuje na przyszłość podwójnie. Dziecko nie tylko pozna uniwersalne wartości, ale też nie będzie miało kłopotu z nazywaniem swoich uczuć i okazywaniem ich. W dzisiejszym świecie to niezmiernie ważne i cenne!
2. Mniej słów, więcej przykładu. Jeśli zaserwujecie dziecku 15 minutowy monolog dlaczego każdemu człowiekowi należy się szacunek, bądźcie pewni, że po minucie przestanie słuchać w skupieniu. Nic nie działa na dzieci lepiej niż żywy przykład – bądźcie sami takimi ludźmi, wypowiadajcie się o innych tak, jak byście chcieli, aby robiły to Wasze pociechy.
3. Zachęcajcie dzieci do rozmów o wartościach, zadawajcie pytania, wspólnie eksplorujcie ten świat, nie bójcie się niewygodnych pytań i trudnych odpowiedzi. Wasze dzieci często są w stanie zrozumieć więcej, niż się może wydawać.
4. Poszukajcie wsparcia – jeszcze kilkadziesiąt lat temu nie było tak wielkich możliwości skorzystania z pomocy w kwestii wprowadzania dzieciaków w świat wartości. Dziś na pólkach księgarni i w sklepach odnaleźć można wiele godnych uwagi pozycji, które wesprą Was w tej niełatwej, ale dającej wiele satysfakcji drodze. Nie wahajcie się sięgać po książki, gry czy mądre bajki- nauka przez zabawę to przecież idealna forma nabywania przez dzieci nowych kompetencji, także tych związanych z wartościami moralnymi. Ze swojej strony bardzo polecamy chociażby: do czytania z dzieciakami piękne wydanie pt. „Wielka księga wartości. Opowiadania o szczerości, tolerancji i innych ważnych sprawach” Teresy Blanch i Anny Gasol, zaś do poczytania w formie poradnika: „Z dzieckiem w świat wartości” Ireny Koźmińskiej i Elżbiety Olszewskiej.