Rozwój dziecka- spokojny i harmonijny, tego często oczekują rodzice w trakcie nabywania nowych umiejętności u swoich najmłodszych. Dodatkowo, najlepiej, aby wyprzedzały jeszcze rówieśników i wykazywały swoje zdolności i umiejętności ponad przeciętność. Niestety, już w początkowych miesiącach i latach życia dziecka, bywa, że pojawiają się zastanawiające nas sygnały. Postawy rodziców wobec takich sytuacji są różne- jedni stronią od nich; drudzy zatracają się w zaobserwowanych symptomach, doszukując się źródła problemu i często wyolbrzymiając go. Jak więc poradzić sobie kiedy u naszego dziecka zaczyna nas coś niepokoić?
Fazy rozwoju dziecka dotyczą kilku obszarów – emocje, mowa, rozwój ruchowy czy umiejętności poznawcze i społeczne. Zarówno nagłe i przyśpieszone występowanie pewnych cech i zachowań, jak i ich opóźnienie w czasie – może, ale nie musi, być dla rodzica sygnałem, który warto skontaktować się z psychologiem lub pedagogiem dziecięcym.
Wiek przedszkolny traktowany jest jako niezwykle ważny czas w życiu dziecka. Uważany bywa jako okres kształtowania się osobowości człowieka, nabywania ważnych doświadczeń. Wiek przedszkolny, który przypada mniej więcej od trzech do sześciu lat, jest też bardzo różnorodny i zmienny, na przestrzeni tych lat możemy zaobserwować ogromną zmianę u dzieci.
Trzylatki i czterolatki znają już swoją pozycję w społeczeństwie i rodzinie: wiedzą, że są dzieckiem swoich rodziców i odczuwają z nimi szczególnie bliską więź. Są bardzo ciekawe świata i chętnie doświadczają rzeczy, które dotąd były im nieznane. Ich umiejętność koncentracji uwagi jest bardzo krótka, dlatego wszelki wysiłek umysłowy powinien być przeplatany odpoczynkiem. Dzieci trzyletnie często bawią się samotnie, ale mimo wszystko chętnie przebywają obok innych dzieci. Z czasem, kiedy ich wiek zbliża się do czterech lat, nawiązują coraz bliższe relacje koleżeńskie. Trzyletnie i czteroletnie dzieci rozumieją skierowane do nich wypowiedzi i polecania, potrafią budować zdania, a zasób nowych słów stale się powiększa. Dzieci w tym wieku przeżywają bardzo dużo różnorodnych i silnych emocji. Tak jak szybko i gwałtownie się one pojawiają, tak szybko mogą zniknąć lub zamienić się w inne, nie potrafią też maskować emocji. Najczęściej uzewnętrzniają je w zachowaniu, poprzez krzyku, słowach i ruchu. Już jednak w wieku czterech lat dzieci zaczynają lepiej rozumieć własne emocje i ich przyczyny, jednak nadal towarzyszy im silna i wyraźna ekspresja. W przypadku rozwoju motorycznego, dzieci trzyletnie nie są także w stanie wykonywać czynności skomplikowanych, łączących w sobie kilka form ruchu, np. rzucić piłki w górę i złapać. Dodatkowo, pojawiają się trudności z motoryką małą, która jest dopiero w fazie silnego rozwoju. Dzieci czteroletnie są zdecydowanie bardziej sprawne motorycznie. Wycinanie nożyczkami czy poprawny chwyt pisarski nie stanowi dl nich problemu; są też bardziej zwinne, poruszają się pewniej i swobodniej, lepiej reagują na sygnały i polecenia, nabierają pewności w wykonaniu prostych ćwiczeń.
Skok rozwojowy między 3 a 5-6 rokiem życia dziecka zauważalny jest zwłaszcza, także
w kontekście rozwoju motorycznego. Pięcioletnie i sześcioletnie dzieci są niezwykle aktywne i sprawne fizycznie oraz manualnie. Dzieci bez trudu wbiegają po schodach krokiem naprzemiennym, skaczą na jednej nodze i potrafią utrzymywać równowagę stojąc na jednej nodze z zamkniętymi oczami. Osiągają także pełną samoobsługę; odpinają i zapinają guziki, rozbierają i ubierają się, wykonują czynności higieniczne. Ruchy dłoni są coraz bardziej precyzyjne, pozwalające na dokładne wycinanie, rysowanie i malowanie. Pięciolatki i sześciolatki są już gotowe bawić się w gry z regułami. Rozumieją sens ich przestrzegania i kolejność działań oraz osób w zabawie. Zabawy oparte na naśladowaniu stają się dłuższe i bogatsze w nowe sytuacje i słownictwo. W tym wieku, dzieci, zaczynają odkrywać empatię, uznają odmienne zdanie rówieśników lub członków rodziny, nie walczą o swoje zdanie tak, jak dotychczas, otwierają się na potrzeby drugiego człowieka. Jest to także czas na ukształtowanie się kompetencji społecznych, które potrzebne będą, gdy dziecko rozpocznie naukę w szkole. Przedszkolaki stawiają czoła nowym sytuacjom, zaczynają kontrolować swoje odpowiedzi i zastanawiają się nad nimi. Coraz większego znaczenia nabiera dla nich grupa i opinie rówieśników.
Zadaniem rodziców jest, nigdy nie tracić indywidualnego podejścia do swojego dziecka. Wskazane powyżej zachowania są typowe dla określonego wieku, ale nie oznacza to, że definiują każde dziecko. Najważniejsze to obserwować swoje dziecko, wspierać jego rozwoju w tempie, jakie jest dla niego właściwe, a w przypadku zaniepokojenia– skontaktować się z psychologiem lub pedagogiem dziecięcym, aby zaczerpnąć fachowej porady.
