Muzyka jest nieodłącznym elementem naszej codzienności od pierwszych dni naszego życia, które rozpoczyna się w okresie płodowym. Towarzyszy nam w codziennym życiu, na przykład podczas zakupów w sklepie, jazdy samochodem, czy podczas oglądania telewizji. W sklepie zazwyczaj grane są spokojne melodie, sprzyjające robieniu zakupów. W filmach natomiast muzyka jest wykorzystywana do budowania napięcia czy podkreślania elementu kulminacyjnego akcji. Może wywołać różne uczucia, umilać czas i ułatwiać wykonywanie codziennych czynności. Jest wszędzie.
A jaki wpływ muzyka ma na rozwój małego dziecka?
Otóż okazuje się, że w przypadku małych dzieci muzyka to nieodzowny element każdego dnia. Bierzemy tu również pod uwagę wszystkie dźwięki, które otaczają dzieci i niekoniecznie wypływają z instrumentów. Słuchają jej w domu jak również w przedszkolu. Według badań to przedszkole jest miejscem w którym tego kontaktu z muzyką jest najwięcej. Nauczyciele wykorzystują muzykę podczas codziennych zajęć edukacyjnych, zajęć muzyczno-rytmicznych, plastycznych, tanecznych, językowych niekiedy gimnastycznych a nawet podczas swobodnej zabawy w tle słychać muzykę. Wykorzystywana jest do różnych przedstawień, teatrzyków itp. Warto zauważyć, zarówno w przedszkolu jak i w domu, dzieci nucą melodie, podśpiewują piosenki, wystukują rytmy. Przedszkolaki w ten sposób relaksują się, poprawia im się humor, a nawet ułatwia to w nauce języka obcego. Muzyka stymuluje rozwój mózgu i układu nerwowego, pozytywnie wpływa na rozwój osobowości, rozwija jego wrażliwość, rozwija umiejętności koncentracji, ułatwia przyswajanie nowej wiedzy. Zabawy muzyczne pozwalają na wyrażenie ekspresji, pozbycie się nadmiaru energii, doskonale bawią, a jednocześnie potrafią odpowiednio zaaranżowane spełnić wiele walorów edukacyjnych.
Czego uczą zabawy muzyczne i rytmiczne?
-rozwijają w dziecku wyczucie rytmu i rozbudzają wrażliwość na różne dźwięki
– uczą systematyczności i obowiązkowości
-dziecko podczas różnych zabaw muzycznych nabywa umiejętności w zakresie koordynacji słuchowo-ruchowej
-wzmacniają w dziecku spostrzegawczość i rozwijają orientację przestrzenną
-dziecko uczy się odpowiednio i szybko reagować na różne dźwięki i tony
-dziecko nabywa umiejętności intonacji własnym głosem cicho, głośniej, głośno, wolno, szybciej, bardzo szybko…
-poznaje różne rytmy i stara się odtwarzać je, wystukując dźwięki na przykład drewnianymi patyczkami.
– przedszkolak ćwiczy pamięć i poprawia koncentrację uwagi
Propozycja zabaw muzycznych do wykorzystania w domu i przedszkolu:
• „Głowa, ramiona, kolana, pięty …”- Zabawa ruchowo-muzyczna umożliwiająca nazwanie części ciała i stymulująca rozwój motoryki. Tekst piosenki wypowiada się coraz szybciej.
Głowa, ramiona, kolana, pięty
Kolana, pięty, kolana, pięty
Głowa, ramiona, kolana, pięty
Oczy, uszy, usta, nos
(dzieci po kolei wskazują części ciała)
• „Figurki-marmurki”– dzieci poruszają się w różnych kierunkach, na umówiony sygnał zatrzymują się w wybranej przez siebie pozie i zastygają w bezruchu.
• „Taniec-przyklejanka”– dzieci tańczą do muzyki. Na polecenie np. ręka prawa przykleja się do kolana prawego, lewa przykleja się do ucha prawego” W takiej w takim ułożeniu dzieci mają dalej tańczyć. Po pewnym czasie znowu podajemy dzieciom inne „ułożenie ciała” do tańca.
• „My jesteśmy krasnoludki”– zabawa muzyczna z pokazywaniem
My jesteśmy krasnoludki, hopsasa, hopsasa! (dzieci podskakują)
Pod grzybkami nasze budki, hopsasa, hopsasa! (dzieci nad głową robią z rąk budki)
Jemy mrówki, żabie łapki, oj tak tak, oj tak tak! (dzieci pokazują jak jedzą)
A na głowach krasne czapki, to nasz znak, to nasz znak! (dzieci tworzą z rąk czapki)
Gdy kto zbłądzi, to trąbimy – tru tu tu, tru tu tu! (dzieci udają, że trąbią)
A kto senny to uśpimy – lu lu lu, lu lu lu (dzieci kładą złączone dłonie pod policzek i udają, że śpią)
Gdy ktoś skrzywdzi krasnoludka – no no no, no no no! (Dzieci kiwają palcem wskazującym)
To zapłacze niezabudka – ojojoj, ojojoj! (dzieci udają, że płaczą)
• „Pada deszczyk”- zabawa muzyczna z pokazywaniem
Pada deszczyk, pada deszczyk (dzieci palcami pokazują padający deszcz)
wieje, wieje wiatr (dzieci rączkami pokazują wiejący wiatr)
Pada deszczyk, pada deszczyk wieje, wieje wiatr
Błyskawica, grzmot (dzieci klaszczą, a potem tupią)
błyskawica, grzmot a nad nami kolorowa tęcza (dzieci dłońmi pokazują nad głową tęcze)
• „Ręce do machania”– zabawa muzyczna z pokazywaniem
Ręce do machania (dzieci machają rękami)
nogi do skakania (dzieci tupią)
palce do liczenia (dzieci pokazują palce)
a zęby do mycia (dzieci szeroko się uśmiechają)
Głowa do kiwania (dzieci kiwają głową na tak lub nie)
uszy do słuchania (dzieci nadstawiają uszy)
oczy do mrugania (dzieci mrugają powiekami)
usta do śpiewania (dzieci śpiewają NANANA)
• „Mały niedźwiadek”– zabawa muzyczna z pokazywaniem
Lewa łapka (dzieci pokazują lewą dłoń)
Prawa łapka (dzieci pokazują prawą dłoń)
Ja jestem niedźwiadek (dzieci wskazują na siebie)
Lewa nóżka (dzieci podnoszą lewą nogę)
Prawa nóżka (dzieci podnoszą prawą nogę)
A to jest mój zadek (dzieci wypinają pupę i klepią się po niej)
Lubię miodek, kocham miodek (dzieci głaszczą się po brzuchu)
Podbieram go pszczółkom (dzieci w powietrzu zagarniają dłońmi)
Lewą łapką (dzieci pokazują lewą dłoń)
Prawą łapką (dzieci pokazują prawą dłoń)
Albo ciągnę rurką (dzieci udają, że piją przez słomkę)
To oczywiście wybrane zabawy muzyczno- ruchowe. W fachowej literaturze jest ich mnóstwo. Ale pamiętajmy, że nie tylko piosenki, „pokazywanki” ale również wygrywanie melodii na instrumentach tworzonych przez same dzieci jest bardzo dla nich rozwijające. Możecie wspólnie tworzyć zabawy muzyczne, projektować instrumenty. Wierzcie mi, dzieci są bardzo kreatywne i wpadają na super-świetne pomysły, tylko trzeba dać im szansę, a w drużynie z rodzicami to wręcz kopalnia pomysłów do wspólnej zabawy. Dlatego zachęcamy wszystkich do tworzenia muzyki i wspólnego spędzania czasu.
